Αξονική Στεφανιαιογραφία
"Η καρδιά σας σε 10 δευτερόλεπτα…!"
Η στεφανιαία νόσος είναι η πρώτη αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας στις αναπτυγμένες χώρες και προκαλείται από την απόφραξη των στεφανιαίων αρτηριών. Στα πλαίσια της πρόληψης οι κλινικοί ιατροί εκτιμούν όλους τους παράγοντες κινδύνου και συνιστούν διαγνωστικές δοκιμασίες, σε συνδυασμό με την εκτίμηση των κλινικών συμπτωμάτων. Η γρήγορη διάγνωση μιας πιθανής στένωσης στις στεφανιαίες αρτηρίες μειώνει σαφώς την πιθανότητα δημιουργίας απειλητικών για τη ζωή καταστάσεων.
Η εξέταση αυτή εμφανίστηκε πριν 9 περίπου χρόνια με τη δημιουργία των εξελιγμένων πολυτομικών αξονικών τομογράφων. Στην Ελλάδα η εξέταση γίνεται τα τελευταία 5 χρόνια και παρατηρείται συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον στον ιατρικό κόσμο.
Στα πρώτα βήματα αρχικά υπήρχαν αρκετά προβλήματα που είχαν να κάνουν με 2 χαρακτηριστικά των αγγείων της καρδιάς:
- Τις μικρές διαστάσεις τους
- Τη συνεχή κίνηση τους με τον καρδιακό παλμό
Σταδιακές βελτιώσεις συνέβησαν στο διάστημα που μεσολάβησε χωρίς όμως το πρόβλημα της κίνησης των αγγείων να ξεπεραστεί τελικά. Έτσι σημαντικός αριθμός εξετάσεων ήταν μη διαγνωστικός ή σε μια εξέταση τμήματα των αγγείων δεν μπορούσαν να εκτιμηθούν. Οι περιορισμοί αυτοί καθυστέρησαν την αποδοχή της αξονικής στεφανιογραφίας από την καρδιολογική κοινότητα και την ευρύτερη εφαρμογή της.
Τα τελευταία χρόνια με τους αξονικούς τομογράφους 64 και πλέον τομών δόθηκε νέα ώθηση στην αξονική στεφανιογραφία αφού έχουν τη δυνατότητα δημιουργίας μιας τομής σε χιλιοστά του δευτερολέπτου. Η νέα αυτή τεχνολογία αιχμής των αξονικών τομογράφων 64 τομών έρχεται να βοηθήσει καταλυτικά στη μη-επεμβατική ανίχνευση της στεφανιαίας νόσου, προχωρώντας αρκετά βήματα πέρα από την απλή εκτίμηση της ποσότητας ασβεστίου (calcium scoring) που ίσχυε μέχρι σήμερα με τα προηγούμενα συστήματα απεικόνισης. Οι επασβεστωμένες αθηρωματικές πλάκες είναι συχνά μόνο η κορυφή του παγόβουνου, καθώς είναι δυνατόν να συνυπάρχουν με «μαλακές» αθηρωματικές πλάκες, πιο επικίνδυνες από τις προηγούμενες για να προκαλέσουν δημιουργία θρόμβου μετά από αποκόλλησή τους.
Η μέθοδος της αξονικής στεφανιαιογραφίας μάλιστα μπορεί να απεικονίσει άριστα αρχόμενο στάδιο εναπόθεσης ασβεστίου στο τοίχωμα κάποιας στεφανιαίας αρτηρίας, πολύ πριν αυτές προκαλέσουν στενώσεις στον αυλό του αγγείου. Επίσης δεν απαιτείται καθετηριασμός, συνεπώς αποφεύγονται τόσο η νοσηλεία στην κλινική, όσο και τα πολύ μικρά ποσοστά θνητότητας που ενέχονται στην κλασική στεφανιαιογραφία. Όταν μάλιστα μιλούμε για ευαισθησία της εξέτασης 94%, ειδικότητα 97% και αρνητικό προγνωστικό δείκτη 99% (που σημαίνει πως εφόσον η εξέταση είναι φυσιολογική ο ασθενής δεν πάσχει από στεφανιαία νόσο), αναφερόμαστε σε μία εξέταση που θα προσφέρει στον κλινικό ιατρό έγκυρη διάγνωση επί του προβλήματος του ασθενή του/της.
Εξαιρετική είναι η αξονική στεφανιαιογραφία και στη μελέτη αορτοστεφανιαίων παρακάμψεων (bypass), όπως επίσης και σε περιπτώσεις τοποθετημένων μεταλλικών ενδοπροθέσεων (stents). Βέβαια, εκτός από την ποσοτικοποίηση του ασβεστίου στις στεφανιαίες αρτηρίες και τη μελέτη της βατότητας του αυλού των αγγείων, γίνεται ταυτόχρονα και λειτουργική μελέτη της αριστερής κοιλίας (υπολογισμός κλάσματος εξωθήσεως), όπως και απεικόνιση των πνευμόνων και των μεγάλων αγγείων του θώρακα (αορτή, πνευμονικές αρτηρίες και φλέβες).
Προδιαθεσικοί παράγοντες:
• Αρτηριακή υπέρταση
• Υψηλή τιμή χοληστερίνης
• Άγχος
• Κάπνισμα
• Οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Παχυσαρκία
• Παθητικός τρόπος διαβίωσης / απουσία άθλησης
Οι τρεις κύριες ομάδες πληθυσμού που μπορούν να ωφεληθούν από την εξέταση αυτή είναι:
• Ασθενείς με άτυπες στηθαγχικές ενοχλήσεις.
• Άτομα με υψηλούς προδιαθεσικούς παράγοντες και χωρίς εμφανή συμπτώματα, με στόχο την έγκαιρη διάγνωση πρώιμης στεφανιαίας νόσου.
• Ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε bypass ή σε τοποθέτηση stent, για εκτίμηση της βατότητας των μοσχευμάτων τους.
Σύντομη περιγραφή της εξέτασης
Ο χρόνος παραμονής σας στον εξεταστικό χώρο θα είναι περίπου 15 λεπτά και οι τομές λαμβάνονται με το κράτημα μιας αναπνοής σε 10 δευτερόλεπτα.
Η εξέταση είναι πολύ απλή, δεν ενέχει καθετηριασμό, όπως η κλασική μέθοδος, για αυτό το λόγο είναι ακίνδυνη και ξεκούραστη. Για την ολοκλήρωση της εξέτασης θα σας χορηγηθεί ενδοφλέβιο σκιαγραφικό.
Η μοναδική προετοιμασία που απαιτείται είναι να είστε νηστικός/ή για 4 ώρες περίπου πριν την έναρξη της εξέτασης, να έχετε αποφύγει τον καφέ για ανάλογο διάστημα και να μην έχετε καπνίσει για 3 ώρες πριν την εξέταση.
Για αναλυτικές οδηγίες που αφορούν την εξέταση παρακαλούμε πατήστε εδώ.
Μετά το πέρας της εξέτασης μπορείτε να επιστρέψετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες.